Các thiết bị chính trong hệ thống báo cháy

Một hệ thống báo cháy hoàn chỉnh thường được cấu thành từ các thiết bị chính bao gồm tủ trung tâm, thiết bị đầu vào, thiết bị đầu ra, nguồn điện, dây dẫn. Ngoài ra, một số hệ thống còn có thêm hệ thống báo cháy liên lạc cảnh báo bằng giọng nói.

1. Tủ trung tâm điều khiển

Tủ trung tâm điều khiển báo cháy là thành phần trung tâm của cả hệ thống. Nó có vai trò cung cấp năng lượng và thực hiện các chức năng sau đây:

• Nhận tín hiệu từ đầu báo cháy tự động và phát hiện tín hiệu báo động cháy, chỉ thị nơi xảy ra cháy.
• Có thể truyền tín hiệu phát hiện cháy qua thiết bị truyền tín hiệu đến nơi nhận tin báo cháy hoặc/ và đến các thiết bị phòng cháy tự động.
• Kiểm tra sự làm việc bình thường của hệ thống, chỉ thị sự cố của hệ thống như chập mạch, đứt dây,..
• Có thể tự động điều khiển sự hoạt động của các thiết bị ngoại vi khác.

2. Thiết bị đầu vào

Thiết bị đầu vào của một hệ thống báo cháy là thiết bị nhạy cảm với các hiện tượng liên quan đến sự cháy. Có thể kể đến như nhiệt độ tăng, khói, tia lửa, ánh sáng… Chúng có nhiệm vụ nhận thông tin nơi xảy ra sự cố cháy và truyền tín hiệu đến trung tâm báo cháy. Thiết bị đầu vào gồm các đầu báo cháy và công tắc khẩn báo cháy thủ công. Trong đó, đầu báo cháy được sử dụng có thể là một hoặc một số loại như sau:

• Đầu báo khói (smoke detector)

Đầu báo khói là thiết bị giám sát trực tiếp, có tác dụng phát hiện ra dấu hiệu khói từ các đám cháy. Thời gian các đầu báo khói nhận và truyền thông tin đến trung tâm báo cháy không quá 30s. Mật độ môi trường từ 15 đến 20%. Nếu nồng độ khói trong môi trường vượt quá ngưỡng cho phép (10- 20%) thì thiết bị sẽ phát tín hiệu báo động về trung tâm để xử lý.

Các đầu báo khói thường được lắp đặt tại phòng làm việc, kho quỹ, hội trường, các khu vực có mật độ không gian kín và khu vực có chất nguy hiểm gây cháy thường tạo khói trước.

Đầu báo khói cũng được chia thành 2 loại: đầu báo khói dạng điểm và đầu báo khói dạng Beam.

• Đầu báo nhiệt (heat detector)

Đầu báo nhiệt được sử dụng để đo nhiệt độ của môi trường trong phạm vi bảo vệ. Khi nhiệt độ môi trường vượt quá ngưỡng quy định của các đầu báo nhiệt, nó sẽ gửi tín hiệu về tủ trung tâm.

Các đầu báo nhiệt thường được lắp đặt ở các khu vực không thể lắp đặt được đầu báo khói. Chẳng hạn như khu vực chứa thiết bị máy móc, buồng điện, garage, nhà máy…

Đầu báo nhiệt cũng có 2 loại: đầu báo nhiệt cố định và đầu báo nhiệt gia tăng.

• Đầu báo gas (gas detector)

Đầu báo gas là thiết bị giám sát và phát hiện dấu hiệu có gas, khi tỉ lệ gas tập trung vượt quá mức 0.503%.

Các đầu báo gas thường được bố trí trong khoảng gần nơi có gas như các kho chứa gas. Đầu báo gas phải được lắp trên tường, tuyệt đối không được lắp đặt dưới sàn nhà.

• Đầu báo lửa (flame detector)

Đầu báo lửa là thiết bị cảm ứng các tia cực tím phát ra từ ngọn lửa, nhận tín hiệu và gửi tín hiệu về tủ trung tâm. Loại đầu báo này thường được sử dụng ở những nơi có độ nguy hiểm cao. Đặc biệt những nơi mà ánh sáng của ngọn lửa là dấu hiệu sự cháy. Chẳng hạn như kho chứa chất lỏng dễ cháy.

• Nút nhấn báo cháy

Công tắc khẩn được lắp đặt ở những nơi dễ thấy của hành lang, các cầu thang để sử dụng khi cần thiết. Thiết bị báo cháy này cho phép chủ động truyền thông tin báo cháy. Thiết bị sẽ báo động khẩn cấp cho mọi người đang hoạt động trong tòa nhà.

Công tắc khẩn gồm các loại bao gồm:

– Công tắc khẩn tròn, vuông.

– Công tắc khẩn kính vỡ.

– Công tắc khẩn dạng kéo.

• Module giám sát

Tùy theo chức năng mà module giám sát sẽ được chia thành nhiều loại:

– Module giám sát đầu báo cháy

– Module giám sát cho công tắc dòng chảy

– Module giám sát cho nút ấn báo cháy

– Module giám sát các thiết bị ngoại vi khác.

3. Thiết bị đầu ra

Các thiết bị này nhận tín hiệu từ trung tâm báo cháy truyền đến. Sau đó phát đi tín hiệu bằng âm thanh (còi, chuông), ánh sáng (đèn), hình ảnh (bảng hiển thị phụ). Thiết bị có nhiệm vụ thông báo cho mọi người biết về sự hiện diện của đám cháy và các phương án cần thiết (thường là sơ tán).

• Bảng hiển thị phụ

Bảng hiển thị phụ hiển thị các khu vực xảy ra sự cố từ trung tâm báo cháy truyền đến, giúp nhận biết tình trạng nơi xảy ra sự cố.

• Còi báo cháy

Còi báo cháy có tính năng và vị trí lắp đặt tương tự như chuông báo cháy. Thiết bị thường được sử dụng khi khoảng cách giữa nơi phát thông báo và nơi nhận thông báo có khoảng cách quá xa.

• Chuông báo cháy

Chuông báo cháy được đặt tại phòng bảo vệ, phòng trực ban, hành lang, cầu thang và những khu vực đông người. Thiết bị có nhiệm vụ thông báo cho người xung quanh biết sự cố cháy đang xảy ra để có phương án xử lý, sơ tán kịp thời.

• Đèn báo cháy

Đèn báo cháy có công dụng phát tín hiệu báo động bằng ánh sáng, mỗi loại đèn có chức năng khác nhau và được lắp đặt ở các vị trí thích hợp.

• Module điều khiển

Module điều khiển được sử dụng để tích hợp các hệ thống báo cháy. Và các hệ thống điện hoặc cơ khí khác trong tòa nhà. Khi xảy ra cháy, các module đầu ra kiểm soát các hệ thống khác. Trong trường hợp hỏa hoạn để thực hiện các phương án đã được lập trình: thang máy có thể được hạ xuống tầng 1, hệ thống thông gió hút khói hoạt động,…

• Đèn báo phòng

Đèn báo phòng được thiết kế để đảm bảo tín hiệu báo động có thể được chuyển đến tất cả các địa điểm. Thiết bị này được đặt trước cửa mỗi phòng giúp nhận biết phòng nào đang có sự cố một cách dễ dàng.

• Nguồn cung cấp chính (nguồn điện xoay chiều)

Nguồn cung cấp chính của một hệ thống báo cháy thường là nguồn điện xoay chiều 240V được cung cấp bởi hệ thống điện thông thường.

• Nguồn cung cấp thứ cấp (nguồn điện dự phòng- ắc quy)

Nguồn cung cấp thứ cấp có thể là máy phát điện hoặc ắc quy. Thiết bị này giúp cung cấp năng lượng cho hệ thống báo cháy trong trường hợp mất điện chính. Ắc quy có thể được đặt bên dưới tủ trung tâm điều khiển hoặc bên trong hộp đựng riêng được lắp đặt gần tủ trung tâm.

• Thiết bị bổ sung

Tại một số công trình, ngoài những thiết bị thông thường trong hệ thống báo cháy. Người ta còn lắp đặt bổ sung thêm hệ thống liên lạc cảnh báo bằng giọng nói khẩn cấp. Hệ thống cảnh báo bằng giọng nói thường được sử dụng trong các tòa nhà cao tầng, bệnh viện, các cơ sở giám sát nơi khó sơ tán.

• Dây tín hiệu cho hệ thống báo cháy

Dây tín hiệu cho hệ thống báo cháy là loại dây dẫn bọc cách điện PVC đạt tiêu chuẩn TCVN 5738:2001 về Hệ thống báo cháy tự động.

Trên đây là các thiết bị cơ bản của hệ thống báo cháy tự động. Cần tư vấn kỹ hơn về các thiết bị bạn có thể liên hệ VBS để được hỗ trợ.